Մայիսին ԱՄԷ-ում շահագործվելու է ատոմակայանի առաջին բլոկը

ԱՄԷ-ի էներգետիկ ոլորտը կատարելագործման ճանապարհ է անցնում: Չնայած նավթի նախանձելի պաշարներին, էներգիայի մեծ սպառում ունեցող երկիրը փորձում է էներգիայի նաև այլ աղբյուրներ գտնել, այդ թվում՝ արևային, թափոնների վերամշակումից ստացված և ատոմային էներգիան: Ատոմային էներգիայի նկատմամբ ԱՄԷ-ի հետաքրքրությունն ընդգծվել է հատկապես վերջին տասնամյակում: Արխիվային նյութերի համաձայն՝ 2008-ի ապրիլին երկրի կառավարությունը պաշտոնապես հայտարարել է, որ աճող էներգետիկ պահանջները բավարարելու համար ավելի հարմար էներգիայի աղբյուր է համարում ատոմային էներգիան, քանի որ այն ավելի փորձված է և տնտեսապես մրցունակ:

Այսպիսի եզրակացության հանգելուց հետո այս ոլորտում աշխատանքներ իրականացնող և այն կարգավորող մարմնի անհրաժեշտություն է առաջացել: 2009-ի սեպտեմբերի 24-ին, համաձայն Դաշնային 6-րդ օրենքի, «Միջուկային կարգավորման մարմին» է հիմնադրվել: Հավելենք՝ Դաշնային 6-րդ օրենքը վերաբերում է ատոմային էներգիայի խաղաղ օգտագործմանը: Այն հայտնի է նաև «Միջուկային օրենք» անունով: Ատոմային էներգիայի արտադրման գործընթացը սկսելու համար 2009-ին ԱՄՆ-ը և ԱՄԷ-ն ատոմային էներգիայի խաղաղ օգտագործման համաձայնագիր են ստորագրել: Դրանից բացի, ԱՄԷ-ն ստորագրել է նաև «Միջուկային զենքը չտարածելու մասին պայմանագիրը»: Այնուհետև ստեղծվել է «Բարաքա» ատոմակայանի նախագիծը: Այն կյանքի կոչելու համար 2009 թ. դեկտեմբերին «Էմիրությունների ատոմային էներգիայի կորպորացիային» 20 մլրդ դոլար է հատկացվել: Ատոմակայանի հիմնաքարը դնելու արարողությունը տեղի է ունեցել 2011 թ. մարտի 14-ին՝ Ռուվայիս տեղանքում, որին մասնակցել է նաև Կորեայի Հանրապետության նախագահ Լի Մյուն Բակը:

Չորս բլոկ ունեցող ատոմակայանի շինարարությունը սկսվել է 2012-ին: Նախնական պայմանավորվածության համաձայն՝ այն պետք է շահագործվի 2017-2020 թթ. ընկած ժամանակահատվածում: Նշենք, որ ատոմակայանը նախագծված է Կորեայի մոդելով: ԱՄԷ-ում ոլորտի պատասխանատուները համոզված են, որ կորեական մոդելն ամենավստահելին է: Այն ի վիճակի է դիմակայելու բնական աղետներին: ԱԷՄԳ-ում ԱՄԷ-ի ներկայացուցիչ Համադ Ալքադիի խոսքով` Կորեայում ավելի շատ են ուժեղ երկրաշարժեր լինում, քան ԱՄԷ-ում, ուստի կորեական մոդելը հարմարեցված է այդ երկրաշարժերին և կրկնակի հզորությամբ երկրաշարժերին: Վերադառնալով ատոմակայանի ընդհանուր նկարագրությանը՝ նշենք, որ «Բարաքայում» գործելու են ԱՓՌ-1400 (APR-1400) առաջատար հզորությամբ ռեակտորներ, որոնք երրորդ սերնդի ճնշմամբ ջրային ռեակտորներ են՝ նախագծված «Կորեայի էլեկտրական հզորության ընկերության» կողմից: ԱՓՌ-1400-ը 18 ամսվա վառելիքի ցիկլ ունի, իսկ կառուցումը տևում է 48 ամիս։ Ինչպես հայտնի է, այսօր աշխարհում ընդամենը երկու երկրում՝ Հարավային Կորեայում և ԱՄԷ-ում են կառուցվում այսպիսի ռեակտորներ:
Բացի էներգետիկ լրացուցիչ աղբյուր լինելուց, ատոմակայանի նախագիծը նաև սոցիալական լուրջ խնդիր է լուծել՝ 18000 մարդ է աշխատում այս նախագծի վրա: Այսպիսով, ամիսներ տևած քրտնաջան աշխատանքը շուտով կտա իր պտուղները՝ մայիսին շահագործման է հանձնվելու «Բարաքա 1-ը» (առաջին բլոկը), որը պատմական իրադարձություն է: Իսկ «Բարաքա 2-ը» շահագործման է հանձնվելու 2018-ին (սկսվել է 2013-ին), «Բարաքա 3-ը»՝ 2019-ին (սկսվել է 2014-ին), «Բարաքա 4-ը»՝ 2020-ին (սկսվել է 2015-ին): Առաջին բլոկի պատրաստ լինելու մասին վկայում է նաև այն փաստը, որ ատոմակայանը վառելիք ներկրելու թույլտվություն է ստացել: Ըստ Միջուկային կարգավորման դաշնային մարմնի՝ առաջիկա շաբաթների ընթացքում Հարավային Կորեայից վառելիքի առաջին խմբաքանակն է ուղարկվելու: Առաքումը տեղի է ունենալու նավով: Իսկ մինչև ռեակտորը պահեստում տեղավորելը, մի քանի շաբաթ այն լրացուցիչ զննում է անցնելու: Միջուկային կարգավորման մարմնի ղեկավարի տեղակալ Յան Գրանտի խոսքով՝ առաջին բլոկը սկզբում աշխատելու է ցածր հզորությամբ, աստիճանաբար մեծացնելու է հզորությունը, մինչև սկսի աշխատել ամբողջական հզորությամբ: Ատոմակայանը նաև պետք է ստուգման ենթարկվի Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալության կողմից (ատոմային էներգիայի խաղաղ օգտագործման բնագավառում համագործակցության զարգացմանն ուղղված միջազգային կազմակերպություն)՝ համոզվելու համար, որ վառելիքն օգտագործվելու է միայն խաղաղ նպատակներով: Ընդգծենք, որ ատոմակայանի նախագծում մեծ ուշադրություն է դարձվել անվտանգության կանոնների պահպանմանը: ԱԷՄԳ-ում ԱՄԷ-ի ներկայացուցիչ Համադ Ալքադին հավելում է՝ ԱՄԷ-ն սերտորեն համագործակցում է ԱԷՄԳ-ի վերահսկողության թիմերի հետ՝ համոզվելու, որ «Բարաքա» ատոմակայանում վերահսկողության միջոցառումները համապատասխանում են գործակալության պահանջներին: ԱՄԷ-ի Միջուկային կարգավորման դաշնային մարմնում երկու հարյուր մասնագետ է աշխատում՝ ստուգելու միջուկային անվտանգությունը, ռադիացիայից պաշտպանվածությունը: Թիմի աշխատակիցներն ընդգրկված են նաև հարակից ոլորտների աշխատանքներում՝ արտակարգ իրավիճակներում պատրաստվածություն և թափոնների կառավարում:

«Բարաքա 1-ի» շահագործումը լուրջ և պատասխանատու իրադարձություն է, որի բարեհաջող գործարկումը նաև հաշվետվություն է ԱՄԷ-ի բնակչությանը, որը հետագայում արտադրվող էներգիայի սպառողն է: Միջուկային կարգավորման դաշնային մարմնի ղեկավար Քրիստեր Վիկտորսոնի խոսքով՝ ԱՄԷ-ի ատոմակայանի ծրագրի կարևոր սկզբունքներից մեկը գործունեության թափանցիկությունն է: Միջուկային կարգավորման մարմինն ամեն ինչ անում է կարևոր որոշումների մասին հանրությանը տեղեկացնելու համար: Իսկ հանրությանը հետաքրքրում է, թե ով է գնելու և իրենց հասցնելու ատոմակայանի արտադրած էներգիան: Պետք է նշել, որ 2016 թ. նոյեմբերի 1-ի համաձայնագրով «Բարաքա» ատոմակայանի արտադրած էներգիան գնելու և իրացնելու է Աբու Դաբիի ջրի և էլեկտրաէներգիայի կազմակերպությունը:

Համասփյուռ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ
ԱՄԷ-ում մեր հատուկ թղթակից

Հեղինակի նյութեր

• «Հանդուրժողականությունն օգնում է մարդկանց առերեսվելու, հասկանալու և հաղթահարելու դժվարին իրավիճակները»
• Սեպտեմբերն Աբու Դաբիում ամփոփեցինք ապագայի մեծ սպասումներով
• «Հայաստանի բոլոր պաշտոնյաները փոփոխության ենթակա են, մնայունը հայրենիքն է»
• «Թերթում իմ լուսանկարը տեսնելիս երջանկություն եմ ապրում»
• Հարստությունն անիմաստ է, եթե չի հասնում կարիքավորներին
• Հայրենիքը ցեխոտելիս, այն էլ օտար հողում, մի մոռացեք սեփական արժանապատվության մասին
• Էմիրաթցիները պատասխանատվությամբ են վերաբերվում իրենց քաղաքացիությանը
• «Սա թանկ բիզնես է, որը պահանջում է արյուն ու քրտինք թափել»
• Փնտրողը կգտնի
• Սիրում եմ քեզ, Հալե՛պ, առանց տեսնելու
• Էմիրաթցիների բարձրագույն կրթությունը հիմնականում անվճար է
• «Աստված տա` սփյուռքի երիտասարդությունը շարունակի այս գործը»
• «Կյանքը նվիրել էր իր ազգին»
• Փոփոխություններից հետո ծնողները երեխաներին այլ դպրոցներ չեն տանի
• ԱՄԷ-ն ապրելու համար լավագույն երկրներից մեկն է
• Ներդրողին նախ և առաջ հետաքրքրում է, թե ինչպես է իր ներդրած գումարը վերադարձվելու
• «Պետք է հավատաս քո թիմի կարողություններին»
• «Անջելան լավ գիտի, որ հայ է»
• «Կարևոր է, որ մեր շրջանավարտները կարողանան Հայաստանում աշխատանք գտնել»
• Նախապես ծանոթացեք օրենքներին՝ հաշվի առնելով բոլոր ռիսկերը

Մեկնաբանություններ